Przyłożenie karty do urządzenia w pojeździe wystarczy, aby system ŚKUP (w modelu rejestracji check-in check-out) sam pobrał właściwą opłatę według domyślnej taryfy kilometrowej.

120 instytucji publicznych, Portal Klienta integrujący świadczone usługi publiczne, system e-płatności wyposażony w ponad 400 modułów do pobierania opłat za usługi komunalne, 4600 osób pracujących w placówkach zaangażowanych we wdrożenie projektu, 800 modułów do pobierania opłat i doładowań w sprzedawców, 109 stacjonarnych automatów doładowania kart, 40 Punktów Obsługi Klienta i dwa Centra Przetwarzania Danych – skala projektu Śląskiej Karty Usług Publicznych (ŚKUP, Karty) robi wrażenie. To potężny projekt informatyczny, unikalny w skali kraju i jeden z największych tego typu na świecie – systemy podobne do śląskiego działają w Londynie, Hongkongu i Singapurze.

Wielofunkcyjna karta miejska

– Celem projektu było utworzenie na poziomie ponadlokalnym systemu informatycznego, który zwiększy zakres oraz dostępność usług świadczonych przez instytucje publiczne drogą elektroniczną – mówi Mariusz Dziesiński, naczelnik Wydziału Śląskiej Karty Usług Publicznych z Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (KZK GOP), instytucji odpowiadającej za funkcjonowanie usług komunikacyjnych na terenie 29 gmin aglomeracji katowickiej. To właśnie KZK GOP zainicjował stworzenie ŚKUP, czyli nowoczesnej karty miejskiej, umożliwiającej korzystanie z szerokiego wachlarza usług publicznych w ramach dużego, spójnego projektu. Łączy ona w sobie funkcje elektronicznej portmonetki, karty identyfikacyjnej, nośnika certyfikatu podpisu elektronicznego oraz pozwala na zakodowanie uprawnień do ulg w komunikacji publicznej, ułatwiając mieszkańcom miast Górnego Śląska i Zagłębia korzystanie z usług transportowych, sieci parkomatów, oferty teatrów, domów kultury i ośrodków sportowo-rekreacyjnych, a także z usług administracyjnych. Droga do stworzenia tak wielofunkcyjnego narzędzia była procesem długim i złożonym.

Od koncepcji do realizacji

Koncepcja systemu elektronicznego pobierania opłat oraz rozliczeń w transporcie miejskim, której owocem był techniczno-funkcjonalny projekt ŚKUP, powstała w KZK GOP już w 2007 r. Kolejnymi etapami trwającego kilka lat procesu było przygotowanie kosztorysu wraz z harmonogramem wdrożenia, sporządzenie studium wykonalności oraz wniosku koniecznego do wystąpienia o środki unijne, a także stworzenie siwz na realizację i wdrożenie ŚKUP. Ponieważ system miał być zgodnie z przyjętymi założeniami narzędziem „szytym na miarę”, firma przygotowująca projekt na bieżąco uwzględniała potrzeby zgłaszane przez pracowników poszczególnych komórek KZK GOP oraz przyszłych partnerów z poszczególnych gmin. Kolejne ważne etapy projektu to otrzymanie 77,8 mln zł dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2007–2013 w ramach RPO WSL i podpisanie w styczniu 2012 r. umowy z wykonawcą, którym zostało wyłonione w przetargu konsorcjum firm Asseco Poland i BRE Banku. System oddawany był do użytku w czterech etapach, z których ostatni zakończył się w 2015 r. Całkowity koszt wdrożenia systemu wyniósł 142,5 mln zł.

Bez gotówki za podatki

Najważniejszym elementem projektu jest multiaplikacyjna karta dualna, która pozwala na obsługę systemu elektronicznych płatności w standardzie EMV. ŚKUP jest instrumentem pieniądza elektronicznego w rozumieniu Ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych z dnia 12 września 2002 r. (DzU z 2002 r. nr 169, poz. 1358 ze zm.). – Mieszkańcy mogą płacić za usługi publiczne bezpośrednio pieniędzmi wpłaconymi na kartę poprzez konto techniczne, zarządzane przez Portal Klienta – mówi Anna Koteras, rzecznik prasowy KZK GOP. Mają do wyboru dwa typy bezstykowych kart elektronicznych: spersonalizowaną i niespersonalizowaną. Pierwsza zawiera dane użytkownika – można na niej zakodować wszystkie rodzaje okresowych imiennych biletów komunikacji miejskiej obowiązujących na terenie 29 gmin Górnego Śląska. Dodatkowo pełni ona również rolę identyfikacyjną. Dzięki zapisanym tu informacjom (m.in. poświadczającym prawo do ulg) pasażerowie nie muszą już okazywać żadnych dokumentów podczas kontroli.

ŚKUP kojarzy się głównie z używaniem lokalnego transportu zbiorowego, jednak umożliwia również korzystanie z usług świadczonych przez jednostki samorządu terytorialnego i podległe im miejskie instytucje. Wyposażenie 21 urzędów miast i gmin w specjalne moduły płatności bezgotówkowych umożliwiło obywatelom opłacanie podatków (m.in. od nieruchomości czy od środków transportowych) oraz wnoszenie urzędowych opłat (np. targowych czy za posiadanie psa).

[...]

Autor jest dziennikarzem specjalizującym się w zagadnieniach IT.