Artykuł pochodzi z wydania: Październik 2024
Rozwój nowych technologii wpływa na rynek pracy i decyzje osób rozpoczynających zawodową karierę lub zmieniających jej kierunek. Odpowiedzią na dynamiczną sytuację w tym obszarze są nowe narzędzia, np. ogólnopolska platforma edukacyjna NAVOICA.
Wdzisiejszym świecie, pełnym nowych wyzwań, coraz mniej istotne jest, czy zdobywamy umiejętności poprzez formalne czy nieformalne metody kształcenia. Kluczowe stają się konkretne kompetencje, wszechstronność i otwartość na ciągłe uczenie się. Ogólnopolska platforma e-learningowa NAVOICA (navoica.pl) to nowoczesne narzędzie, które skutecznie odpowiada na współczesne wyzwania edukacyjne. Stworzona z myślą o powszechnym dostępie do wiedzy NAVOICA promuje kulturę ciągłego uczenia się (dalej także: lifelong learning) i jest przykładem udanej implementacji skalowalnych rozwiązań technologicznych. Dzięki możliwości dynamicznego dostosowywania się do rosnącej liczby użytkowników i rozwijającej się oferty kursów platforma zyskała znaczące miejsce na mapie edukacji online, przyczyniając się do popularyzacji kursów typu MOOC (ang. Massive Open Online Courses) w Polsce.
Lifelong learning w cyfrowej erze
W dobie dynamicznego rozwoju technologii koncepcja uczenia się przez całe życie zyskuje na znaczeniu jak nigdy dotąd. Łatwy dostęp do ogromnych zasobów informacji, zwłaszcza dzięki internetowi, sprawił, że nauka online stała się integralną częścią naszej codzienności. Przez ostatnie pięćdziesiąt lat znacząco zmieniło się również podejście do edukacji i samorealizacji. Tradycyjny model kształcenia, bazujący na zdobyciu dyplomu, regularnych wizytach w bibliotekach czy uczestnictwie w stacjonarnych zajęciach, ustąpił miejsca nowemu podejściu, w którym wiedza jest dostępna na żądanie, niezależnie od miejsca i czasu. To nowe podejście do edukacji jest dostępne dla wszystkich – bez względu na wiek czy poziom wykształcenia.
W ekosystemie technologii wspierających lifelong learning, i tym samym naukę online, oprócz popularnych wideokonferencji i wirtualnych klas bazujących na nauczaniu synchronicznym kluczową rolę odgrywają platformy e-learningowe LMS (Learning Management Systems). Wśród nich znajdują się zarówno rozwiązania przeznaczone dla wąskiego grona użytkowników, jak i platformy skalowalne – o globalnym zasięgu, takie jak edX, Coursera (Stany Zjednoczone), FutureLearn (Wielka Brytania) oraz NAVOICA, która wyróżnia się na tle polskich narzędzi.
NAVOICA – edukacja bez granic
NAVOICA to oferta bezpłatnych kursów online typu MOOC realizowanych przez uczelnie i instytucje naukowe, instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe. Do projektu mogą przystąpić również instytucje administracji publicznej. Dostępne na platformie kursy mają charakter asynchroniczny, co oznacza, że użytkownicy mogą zapisywać się na nie w dowolnym momencie i realizować je we własnym tempie. Platforma jest własnością Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a za jej rozwój techniczny i merytoryczny odpowiada Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy.
Według stanu na sierpień 2024 r. w projekcie uczestniczy 55 organizatorów kursów, w tym takie uczelnie jak: Politechnika Białostocka, Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. NAVOICA jest różnorodnym środowiskiem – obecnie w katalogu znajduje się 186 kursów (stan na dzień 22.08.2024 r.) z aż 20 różnych dziedzin, m.in.: biznesu i zarządzania, ekonomii i finansów, informatyki, polityki, prawa, programowania czy inżynierii.
Kursy są dostępne na różnych poziomach trudności – od podstawowego po zaawansowany – i w wielu językach: polskim, angielskim, ukraińskim, rosyjskim, niemieckim, szwedzkim, norweskim, węgierskim. Sama platforma funkcjonuje w trzech wersjach językowych: polskiej, angielskiej oraz ukraińskiej. System łączy różnorodne formy przekazu treści (filmy, materiały audio, ankiety, paczki SCORM, infografiki) oraz różne typy ćwiczeń, w tym zadania z odpowiedzią numeryczną, tekstową, wyborem jednokrotnym, wyborem wielokrotnym, z rozwijaną listą wyboru, przeciągnij i upuść. Dodatkowo, platforma ma zaawansowane funkcje, takie jak przestrzeń dyskusyjna, biblioteki ćwiczeń, losowość pytań i odpowiedzi w testach, tryb pełnoekranowy obrazu oraz opcję powiększenia obrazu za pomocą lupy.
Od pomysłu do realizacji
Od samego początku celem projektu NAVOICA było stworzenie krajowego systemu e-learningowego do publikacji kursów typu MOOC, opracowanie systemu akredytacji i uznawalności kursów online, popularyzacja polskiego dorobku naukowego zarówno w kraju, jak i za granicą, oraz zaangażowanie środowiska akademickiego w tworzenie kursów i wymianę doświadczeń między uczelniami i organizacjami.
Na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, dzięki pracy zespołów eksperckich oraz programistów, 30 października 2018 r. na serwerach Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego uruchomiono platformę, którą początkowo nazwano Polski MOOC, a w wyniku konkursu ostatecznie otrzymała nazwę NAVOICA. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego już wtedy zdawało sobie sprawę z konieczności wdrożenia innowacyjnych metod nauczania. W 2019 r. w wyniku konkursu „Kurs na MOOC” przeprowadzonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju platforma NAVOICA stała się przestrzenią, na której wiele uczelni zaczęło udostępniać swoje kursy z różnych dziedzin. Wśród nich znalazły się m.in. Politechnika Krakowska, Politechnika Białostocka, Uniwersytet Szczeciński, Uniwersytet Śląski w Katowicach oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
[…]
Aleksandra Kołodziejczak
Autorka jest doktorem nauk humanistycznych, absolwentką Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Pedagogicznych Studiów Podyplomowych oraz kursów informatycznych. Z e-learningiem związana jest od ponad 10 lat. Stworzyła wiele kursów online oraz publikacji poświęconych zdalnemu nauczaniu.
