Do końca 2023 r. gotowy ma być Jednolity Portal Cyfrowy zapewniający dostęp do informacji, procedur, usług wsparcia i rozwiązywania problemów dla obywateli i przedsiębiorców z całej Unii Europejskiej. Wymiana danych będzie odbywać się w sposób automatyczny dzięki systemowi, którego architekturę przygotował projekt TOOP.
Projekt TOOP, czyli The Once-Only Principle Project, to międzynarodowa inicjatywa dofinansowana ze środków UE, która ma zbadać techniczne możliwości wcielenia w życie tzw. zasady jednorazowości. W odniesieniu do sektora publicznego mówi ona o tym, że obywatele i przedsiębiorcy powinni przekazywać informacje wymagane przez administrację publiczną tylko jeden raz. Administracja publiczna powinna z kolei wymieniać między sobą te informacje (jeśli jest to dozwolone i w zgodzie z przepisami dotyczącymi ochrony danych), eliminując w ten sposób dodatkowe obciążenia administracyjne dla obywateli i przedsiębiorstw.
Przetestowanie w praktyce możliwości wdrożenia zasady jednorazowości w Europie jest kamieniem milowym budowy Jednolitego Portalu Cyfrowego. Kilkanaście krajów Unii Europejskiej – w tym Polska – rozpoczęło prace nad stworzeniem architektury systemu, który zapewniłby automatyczną i bezpieczną wymianę danych w administracji publicznej. Polskę w projekcie reprezentuje Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Logistyki i Magazynowania (dalej: Łukasiewicz – ILiM).
Opracowany w projekcie system został przetestowany w ramach portalu biznes.gov.pl. Jak mówi kierownik projektu TOOP, dr Szymon Mamrot z Łukasiewicz – ILiM, w jednostce tej badano przypadek, w którym unijny przedsiębiorca deleguje do Polski pracowników. – Zgodnie z prawem musi on zgłosić ten fakt Państwowej Inspekcji Pracy. W TOOP testowaliśmy możliwość załatwienia tej sprawy całkowicie elektronicznie i z jak najmniejszym udziałem przedsiębiorcy. Rozwiązanie opracowane w projekcie pozwala przesłać dane pomiędzy systemami administracji publicznej różnych krajów Unii. Rola przedsiębiorcy sprowadziłaby się do wyrażenia zgody na taką elektroniczną wymianę i uzupełnienie oświadczenia o dane dotyczące tej konkretnej sytuacji, np. informacje o delegowanych pracownikach – wyjaśnia dr Mamrot.
Jak ocenia Szymon Mamrot, wdrożona z powodzeniem na portalu elektroniczna procedura pozwoliła zdiagnozować największe przeszkody w przepływie danych o przedsiębiorcach na poziomie unijnym oraz opracować skuteczne sposoby ich rozwiązania. – Gotowa jest już architektura systemu, który umożliwi automatyczną i bezpieczną wymianę danych pomiędzy systemami administracji publicznej w różnych krajach. Co istotne, zaproponowane rozwiązanie nie tworzy jednego centralnego systemu dla wszystkich krajów, ale umożliwia bezpośrednią komunikację pomiędzy systemami e-administracji w różnych krajach – podkreśla kierownik projektu TOOP. Stworzony w projekcie system będzie bezpośrednio wykorzystany do wdrożenia Jednolitego Portalu Cyfrowego (Single Digital Gateway).
Idea Jednolitego Portalu Cyfrowego wynika z realizacji rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1724 z dnia 2 października 2018 r. w sprawie utworzenia jednolitego portalu cyfrowego w celu zapewnienia dostępu do informacji, procedur oraz usług wsparcia i rozwiązywania problemów, a także zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1024/2012. Ma on ułatwić obywatelom i przedsiębiorstwom funkcjonowanie w Unii Europejskiej oraz prowadzenie działalności gospodarczej w wymiarze transgranicznym. Jednolity Portal Cyfrowy udostępni użytkownikowi wiele procedur online, które pomogą mu, kiedy będzie chciał się przeprowadzić, podjąć pracę, przejść na emeryturę, zacząć studia lub też postanowi założyć firmę i prowadzić ją w innym kraju.
Jednolity Portal Cyfrowy ma pomóc obywatelom i firmom prowadzić działalność transgraniczną. Podstawowa zasada działania portalu zakłada, że jeżeli dana procedura jest dostępna dla obywatela jednego państwa członkowskiego, powinna być też dostępna dla użytkowników z pozostałych państw członkowskich. Ponadto nowy portal pomoże zmniejszyć obciążenie administracyjne obywateli i firm. W znacznym stopniu będzie się opierał na zasadzie jednorazowości – zniknie konieczność wielokrotnego dostarczania tych samych dokumentów. – Wymiana danych będzie odbywać się w sposób automatyczny dzięki systemowi, którego architekturę przygotował projekt TOOP. Cieszymy się, że nasz projekt pomoże w budowie Jednolitego Portalu Cyfrowego – kończy Szymon Mamrot.
Eryk Chilmon
